Power ရုပ္သိမ္းျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းမရေသာ ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲစာ

ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ျခင္း

ကိုယ္စားလွယ္စာကို ပဋိညာဥ္အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၈၃ႏွင့္ ၁၈၄ အရ စိတ္မႏွံ႕သူ၊ စိတ္ေပါ့သြပ္သူ မဟုတ္တဲ့ တရားဥပေဒအရ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူ မည္သူကိုမဆုိ ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ႏိုင္အပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။

ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲစာမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ေပးတ့ဲေနရာမွာ အဓိကက်တဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္က လႊဲအပ္သူ ေနထိုင္တဲ့ အရပ္မွာရွိတဲ့ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ရံုးမွာ လႊဲအပ္သူကိုယ္တုိင္က လႊဲအပ္သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း Authenticated Power ကို လက္မွတ္ေရးထုိး လႊဲအပ္ မွတ္ပံုတင္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ- ပဲခူးမွာေနတဲ့ ဦးျဖဴဟာ ေတာင္ငူမွာရွိတဲ့ သူ႔အိမ္ႏွင့္ေျမအတြက္ ေတာင္ငူက သူ႔ရဲ႕ညီ ဦးမဲကို Power လႊဲခ်င္ရင္ ပစၥည္းရွိတဲ့ အရပ္ ျဖစ္တဲ့ ေတာင္ငူရံုးမွာ Power လႊဲရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လႊအပ္သူ ဦးျဖဴေနတဲ့ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ မွတ္ပံုတင္ရံုးမွာသာ ကိုယ္စားလွယ္အပ္ မွတ္ပံုတင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႕ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ အထိ မွန္ကန္ေအာင္ ျပဳျပင္ထားတဲ့ ( Corrected up to 1946) ၁၉၀၈ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာခ်ဳပ္စာတန္းမ်ား မွတ္ပံုတင္အက္ဥပေဒရဲ႕ အခန္း(၆)၊ ပုဒ္မ ၃၃၊ ပုဒ္မခြဲ(၁)၊ အပုိဒ္ (က) မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျပဌာန္းထားတာကုိ ေလ့လာရပါမယ္။

Section 33. (1) For the purposes of section  32, the following power –of-attorney shall alone be recongnized , namely;-

• If the principal at the of executing the power-of British Burma in which this Act is for the time being in force, a power-of- attorney exected before and authenticated by the Registrar or Sub- Registrar within whose district or sub-distrect the principal resides ;
• + +  +  +  |+
• + +  +  +

အထက္ပါ စာခ်ဳပ္စာတန္း မွတ္ပံုတင္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၃ (၁) (က) ျပဌာန္းထားခ်က္အရ “အျခားသူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ကိုယ္စားလႊဲအပ္မည့္ မူရင္းပုဂၢိဳလ္ (Principal) သည္ ျမန္မာျပည္အတြင္း မည့္သည့္အရပ္တြင္ ေနထိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ၎မွ အျခားသူ တစ္ဦးအား ကိုယ္စားလွယ္လႊဲအပ္ပါက လႊဲအပ္သူျဖစ္ပါသည့္ မိမိ္ ေနထုိင္ရာ အရပ္ (Principal Resides)ရွိ ဒုတိယမွတ္ပံုတင္ အရာရွိ (သို႕မဟုတ္) မွတ္ပံုတင္အရာရွိ၏ ေရွ႕ေမွာက္တြင္ လႊဲအပ္သည့္ လႊဲစာ ျဖစ္ေစရမည္’’ လို႕ ဆိုထားတဲ့ အတြက္ လႊဲသူေနတဲ့ အရပ္က မွတ္ပံုတင္ရံုးမွာသာ  Powerလႊဲစာ ကို  မွတ္ပံုတင္လႊဲအပ္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

Special Power and General Power

စာခ်ဳပ္စာတန္းမွတ္ပံုတင္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၃ အရ လႊဲစာမ်ားကုိ မွတ္ပံုတင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ လုပ္ငန္း သေဘာ အရ (၂)မ်ိဳး ခြဲထားပါတယ္။ အထူးကိုယ္စားလွယ္စာ(Special Power)နဲ႕ အေထြေထြ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ( General Power) ရယ္လုိ႕ (၂)မ်ိဳး ခြဲထားတယ္ဆိုတာ လူငယ္အရာရွိေတြ သိၿပီးသားပါ။ သီးျခားcase တစ္ခုတည္းအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႕ လႊဲတဲ့လႊဲစာကေတာ့ SP ျဖစ္ၿပီး တစ္ခုထက္ပုိတဲ့ ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္နိုင္ဖို႕ လႊဲတဲ့လႊဲစာကေတာ့ GP လို႕ အလြယ္တကူ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး  ျဖစ္ၾကမွာပါ။

လႊဲစာ၏ အသက္ဝင္မႈ

လုပ္ငန္းတစ္ရပ္တည္း၊ ကိစၥတစ္ရပ္တည္းကိုသာ ေဆာင္ရြက္ဘုိ႕ လႊဲထားတဲ့ SP ကေတာ့ တာဝန္ေပးထားတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ၿပီးတာနဲ႕ အသက္ကုန္သြားပါၿပီ။ မွတ္ပံုတင္အရာရွိက အဲ့ဒီ SP ကိုေတာင္းၿပီး ျပန္သိမ္းထားရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ လႊဲစာပါ လုပ္ငန္းကုိ ေဆာင္ရြက္ၿပီးတာနဲ႕ အဲဒီ လႊဲစာေပၚမွာ အရာရွိက“ဘယ္ေန႕ ဘယ္ရက္တြင္ လႊဲစာပါကိစၥရပ္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး’’ ဆိုတဲဲ့ စာသားကုိ မွင္နီိနဲ႕ power အေပၚ ကန္႔လန္႕ျဖတ္ ေရးသားၿပီး လက္မွတ္ထိုး တံဆိပ္ရိုက္ ေပးလုိက္ရပါတယ္။

GPကေတာ့ အသက္ျပင္းပါတယ္။ ပဋိညာဥ္ဥပေဒက ျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ အသက္ရွိပါတယ္။

သက္တန္းကုန္ျခင္း

ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ တစ္ေစာင္ အသက္မဝင္ ရပ္စဲသြားတဲ့ ကာလကို ပဋိညာဥ္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၁အရ ေအာက္ပါအတိုင္း သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။

(i)လႊဲအပ္သူ (principal) က ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္ျခင္းကုိ ရုပ္သိမး္တဲ့ အခါမွာလည္းေကာင္း၊

(ii) ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ဘို႕ သီးျခားသတ္မွတ္ တာဝန္ေပးတဲ့ အလုပ္ကိစၥ အၿပီးအျပတ္ ေဆာင္ရြက္ ၿပီးဆံုးသြားေသာ အခါ ၌လည္းေကာင္း၊

(iii)အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုအတြင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ သတ္မွတ္ လႊဲအပ္ပါက ထုိသတ္မွတ္ အခ်ိန္ကာလ ကုန္ဆံုးသြားေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊

(iv) ကိုယ္စားလွယ္က လႊဲစာပါ တာဝန္မ်ားက္ို မလုပ္နိုင္ေၾကာင္း ျငင္းပယ္ေသာအခါ၊ လႊဲအပ္ထားေသာ လုပ္ငန္းကုိ စြန္႕လႊတ္သြားေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊

(v)လုပ္ငန္းရပ္တစ္ခုေပၚ မူတည္၍ (ဥပမာ- အသင္း / ကုမၸဏီ/ လုပ္ငန္းတစ္ခုခု၏) ကိုယ္စားလွယ္ ခန္႕ထားပါက ယင္းလုပ္ငန္း/ အသင္း/ ကုမၸဏီသည္ ပ်က္စီး၊ ဖ်က္သိမ္းသြားေသာ အခါ၌လည္းေကာင္း၊

(vi)လႊဲအပ္သူ(principle) ေသဆံုး၊ ရူးသြပ္၊ သြားေသာအခါ ႏွင့္ insolvency လူမြဲအျဖစ္ တရားရံုး၏ စီရင္ ဆံုးျဖတ္ျခင္း ခံရေသာအခါ၌လည္းေကာင္း၊

(vii)လႊဲအပ္ခံရသူ ကိုယ္စားလွယ္ ေသဆံုး ကြယ္လြန္သည့္ အခါ၌လည္းေကာင္း၊

ကုိယ္စားလွယ္လႊဲစာ သက္တမ္း ကုန္သြားၿပီ ျဖစ္တယ္လုိ႕ မွတ္ယူရပါမယ္။

Power သက္တမ္း ၆လ တစ္ႏွစ္ဘဲ ခံသလား  

Power ရဲ႕ သက္တမ္းက ဘယ္ေလာက္ခံလဲဆိုတာ ေဆြေႏြးေပးပါမယ္။ အခ်ိဳ႕ရံုးေတြက Powerတစ္ခု တစ္နွစ္ဘဲ သက္တမ္းထား လက္ခံတယ္ဆိုတာ ဥပေဒအရ မဟုတ္ပါဘူး ။ Power တစ္ခု ၆ လ ခံတယ္၊ တစ္ႏွစ္ ခံတယ္လုိ႕ စာခ်ဳပ္စာတန္း ဥပေဒမွာ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိပါဘူး၊ ရံုးေတြက (အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္နွင့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္ေတြက) ေျမရာဇဝင္/ ေျမပံု ေရးကူးတာ၊ ေျမကြက္တိုင္းတာေတြမွယာ power အေဟာင္း ေတြနဲ႕လာရင္ လက္တြန္႕ၾကပါတယ္။ ၾကားကာလမွာ အေျပာင္းအလဲေတြက မ်ားလြန္းတဲ့အတြက္ မေတာ္ အဆင့္ဆင့္ လႊဲထားတာ ေတြရွိရင္၊ အရႈပ္အရွင္းေတြ ရွိရင္ ျပႆနာ မေတြ႕ေအာင္ Safe Side ယူတဲ႕သေဘာနဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲထားတာ ႏွစ္ၾကာေနရင္ အဲ့ဒီ Power ကို လက္မခံဘဲ အသစ္ထပ္ လႊဲခိုင္းေလ ႔ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒါ စီမံခန္႔ခြဲနည္းအရပါ။ ဥပေဒ မဟုတ္ပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေၾကး/ေျမ ဌာနလက္ေအာက္မွာရွိတဲ႔ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ရံုးေတြကေတာ့ လႊဲစာကုိင္ၿပီး အေရာင္းအဝယ္ အလႊဲအေျပာင္း လာလုပ္ရင္ ခင္ဗ်ားရဲ႕လႊဲစာက နွစ္ၾကာေနၿပီ၊ Power လႊဲထားတာ အရင္ႏွစ္ကာလ ေတာ္ေတာ္ၾကာေနပီဆိုရင္ RO လုပ္ရမဲ့ အလုပ္က လႊဲထားသူ(principal) အသက္ထင္ရွား ရွိ/ မရွိ စစ္ေဆး သက္ေသ ျပခိုင္းရတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊဲစာ အသက္ဝင္ေနဆဲဆိုတဲ့ အေထာက္အထား ေတာင္းခံရပါတယ္။ မူလ လႊဲအပ္သူဟာ သက္ရွိ ထင္ရွားလည္း ရွိေသးတယ္၊ သူလႊဲခဲ့တာကုိလည္း ျပန္မရုတ္သိမ္းဘူးဆိုတာ သက္ေသျပႏိုင္ရင္၊ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္အထား ျပႏိုင္ရန္ အဲဒီ Powerဟာ Still Operative အသက္ဝင္ ေနေသးတယ္လို႕ သတ္မွတ္ပါတယ္။

Power ရုပ္သိမ္းျခင္း ၊ ဖ်တ္သိမ္းျခင္း

Power ကို ရုတ္သိမ္းလို႕ ရပါတယ္။ လႊဲသူက အခရာပါဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္ သူ႕ကို Princopal ပင္မပုဂၢဳလ္ လို႔ေခၚျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္စာ ဖ်တ္သိမ္းတာကို ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က ရုတ္သိမ္းတာက္ုိ (Revocation) လို႕ ေခၚပါတယ္။ နည္း ၁၀၀ ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ရွင္းျပရရင္ေတာ့ လႊဲအပ္သူက သတင္းစာကေၾကာ္ျငာ၊ ဒါမွမဟုတ္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံ ျပန္လည္ရုတ္သိမ္းေၾကာင္း သတင္းပို႕ခ်က္၊ အေၾကာင္းၾကားခ်က္ တင္ျပရင္ အဲ့ဒီ အေၾကာင္းၾကားခ်က္ အေပၚမွာ ေန႕စြဲတပ္၊ လက္မွတ္ထုိး၊ မွတ္ပံုတင္ စာအုပ္-၆-မွာရွိတဲ့ မူလ လႊဲစာေရးသြင္းခ်က္ ေတြေပၚမွာ မွင္နီနဲ႕ (Power revoked, see page Nos—— of Permanent File) ၊ “ကိုယ္စားလွယ္စာကို ျပန္လည္ ရုတ္သိမ္းပယ္ဖ်တ္ၿပီး၊ အျမဲဖိုင္ စာမ်က္ႏွာ —– တြင္ၾကည့္’’ လို႕ ကန္႔လန္႕ျဖတ္ ေရးလိုက္ရပါတယ္။ Power ဖ်က္သိမ္းဖို႕၊ ရုတ္သိမး္ဖို႕ အေၾကာင္းၾကားခ်က္ စာေတြကို အၿမဲဖိုင္ တစ္ခု သီးသန္႕ထား ဖြင့္ထားရပါတယ္။ သတင္းစာက ေၾကာ္ျငာတာက္ို ကာယကံရွင္က မွတ္ပံုတင္ရံုးကုိ အေၾကာင္းၾကားဖို႕ေတာ့ လုိပါတယ္။

ျပန္လည္ရုတ္သိမ္းခြင့္ မရွိေသာလႊဲစာ

ျပန္လည္ ရုတ္သိမ္းခြင့္မရွိတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာဆိုတဲ႔ စာသားကို လႊဲစာပံုစံေတြမွာ ေတြ႕ေနရေပမဲ့ ပဋိညာဥ္ ဥပေဒမွာေတာ့ ျပန္လည္ ရုတ္သိမ္းမရတဲ႔လႊဲစာ လႊဲခြင့္ရွိေၾကာင္း အတိအလင္း ျပဌာန္း ေဖၚျပထားခ်က္ မေတြ႕ရပါဘူး။

ပဋိညာဥ္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၂မွာ ေဖၚျပထားတာက ကိုယ္စားလွယ္ လႊဲအပ္သူႏွင့္ လႊဲအပ္ခံရသူ အၾကား အတိအက် ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ ပဋိညာဥ္ မရွိရင္ ကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အက်ိဳးခံစားခြင့္ တစံုတစ္ရာ က်န္ေနေသးပါလ်က္ ယင္းအက်ိဳး ခံစားခြင့္ကို ဆန္႕က်င္ၿပီး လႊဲစာကို ရုတ္သိမ္းလို႕ မရဘူူးလုိ႕ေတာ့ ပါရွိပါတယ္။

ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးကို power လႊဲခဲ႕တဲ့အခါ လႊဲစာမွာ ေဖၚျပ တာဝန္ေပးထားတဲ့ အလုပ္ကုိ လံုးဝစတင္ မလုပ္ရေသးဘူးဆိုရင္ သူ႕ကိုလႊဲထားတဲ့ လႊဲစာကို ျပန္ရုပ္သိမ္းလို႕ ျပႆနာမရွိႏိုင္ေပမဲ့ လႊဲအပ္ထားတဲ႕ အလုပ္ကုိ တစိတ္တေဒသ ေဆာင္ရြက္ဆဲ တန္းလန္းဆုိရင္ေတာ့ လံုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းမရွိဘဲ ျပန္ရုပ္သိမ္း လို႔မရပါဘူး၊ အေၾကာင္းမဲ႕ ရုပ္သိမ္းရင္ ပဋိညာဥ္အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၅ အရ ပ်က္ကြက္သူက ေလ်ာ္ေၾကးေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဝါ ရုပ္သိမ္းတဲ့အခါမွာ လႊဲအပ္ခဲ့သူက ေလွ်ာက္ထားတင္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊လႊဲေပးသူနဲ႔ အလႊဲခံရသူက သေဘာတူ ပူးတြဲ တင္ျပလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ရုပ္သိမ္းခြင့္ ရွိပါတယ္။

ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခြင့္မရွိတဲ့ ပါဝါလို႕ အမည္တပ္ထာ းရန္ေတာ့ principal တဦးတည္း သေဘာနဲ႕ ရုပ္သိမ္းေလ့မရွိဘဲ ၂ဦး ၂ဖက္ ေလွ်ာက္ထား ဖ်က္သိမ္းေလ႔ ရွိၾကပါတယ္။principal က သက္ဆို္င္ရာ တရားရံုးမွာ အမိန္႕ေတာင္းခံ ဖ်က္သိမ္းေလ႔ ရွိပါတယ္။ လုပ္ငန္းကိစၥတစ္ရပ္တည္း ေဆာင္ရြက္ဖို႕အတြက္ သတ္မွတ္လႊဲထားတဲ့SP ျဖင္ရင္  ယင္းလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ မၿပီးမခ်င္း ရုပ္သိမ္းလို႕ မရပါဘူး။

အထက္က တင္ျပခဲ့တာေတြကိ္ု ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ပါဝါရဲ႕ သေဘာက ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးရယ္၊ ဘယ္ရံုးရယ္ ၊ ဘယ္ဌာနရယ္ အတြက္လို႕ သီးျခားသတ္မွတ္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ အမွီသဟဲ ျပဳရတဲ့ ဥပေဒက ပဋိညာဥ္ဥပေဒနဲ႕ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား ဥပေဒသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါဝါရဲ႕ သက္တမ္းကုိ ပဋိညာဥ္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၁မွာ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားတဲ့ အခ်က္ေတြကလြဲလို႕ သီးျခား ထပ္မံ သတ္မွတ္ထားတာ မရွိပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ ခုေခတ္က အလိမ္အညာေတြ၊ မသမာမႈေတြ ေပါမ်ား ရႈပ္ေထြးေလေတာ့ ကိုယ့္ဘက္က မမွားေအာင္ဆိုတဲ့ စီမံခန္႕ခြဲေရးအျမင္နဲ႔ ပါဝါလႊဲထားတာ ကာလ ဘယ္ေလာက္ၾကာရင္ေတာ့ ထပ္ၿပီး လႊဲမွ လက္ခံမယ္၊ မဟုတ္ရင္ လက္မခံဘူး ဘာဘူးနဲ႔ လုပ္ေနတာပါ။ ဥပေဒက သတ္မွတ္တာကေတာ့ ပါဝါရဲ႔ သက္တမ္းဟာ ပဋိညာဥ္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၁ ျပဌာန္းခ်က္ အရသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

ကုိေဇာ္ (နတ္ေမာက္)